Χρονολόγηση: μέσα του 11ου αι. σύμφωνα με επιγραφές του 1031 και 1044 στο εσωτερικό του ναού.
Τοποθεσία: Βρισκεται στη σημερινή οδό Φιλελλήνων. Θεμελιώθηκε πάνω σε παλαιοχριστιανική βασικλική. Στην αρχαιότητα εκεί υπήρχε διδασκαλείο, αφιερωμένο στο Λύκειο Απόλλωνα. Στη ρωμαϊκή εποχή, στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού, είχε κατασκευαστεί εκεί
βαλανείο, δηλαδή ρωμαϊκό λουτρό.
Ονομασία: εντυπωσιακή είναι η συνέχεια του ονόματος στο πέρασμα του χρόνου, από το Λύκειο Απόλλωνα στην οικογένεια Λύκου στον 11ο αι. και στην ονομασία Σωτείρα Λυκοδήμου. Μετά το 1855 ονομάζεται πλέον Αγία Τριάδα.
Ιστορία:
Ιστορία:
- θεμελιώθηκε στα χρόνια της Ειρηνης της Αθηναίας (797-802 μ.Χ.)
- στα μέσα του 11ου αι. ιδρύθηκε η γυναικεία μονή "Παναγίας Σωτήρας του Λυκοδήμου" και η νέα εκκλησία ήταν το καθολικό της μονής
- 1204: κατελήφθη από ρωμαιοκαθολικούς Βενεδικτίνους μοναχούς
- 1669: έγινε και πάλι ορθοδοξο αντρικό μοναστήρι
- 1701: κατέπεσαν από σεισμό κελλιά τα οποία ξαναχτίστηκαν
- 1778: κατεδαφίστηκαν τμήματα του μοναστηριού και αργότερα το μοναστήρι έγινε Μετόχι της Μονής Καισαριανής
- μέχρι το 1778 είχε μείνει χωρίς ενορίτες και είχε αρχίσει να καταρρέει
- από το 1847 παραχωρείται στη ρωσική παροικία των Αθηνών και αναστηλώνεται
- το 1855 γίνονται τα εγκαίνια του ναού μετά την αναστήλωση και το νέο του όνομα είναι «Αγία Τρίαδα»
Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά – τοιχοποιία
- ο ναός ανήκει στον οκταγωνικό τύπο, αλλά είναι κτισμένος σε μεγαλύτερη κλίμακα σε σχέση με άλλους ναού της Αθήνας
- ο τρούλος είναι ευρύς, χαμηλός, δωδεκάπλευρος με τοξωτά παράθυρα και τόσο μεγάλος που καλύπτει όλο το κέντρο του ναού. Εσωτερικά στηρίζεται σε οκτώ πεσσούς που σχεδόν χωρίζουν το ναό σε μικρά διαμερίσματα.
- οι εξωτερικοί τοίχοι είναι πολύ φροντισμένοι, κτισμένοι με ορθογώνιους πώρινους λίθους, ενώ λεπτά τούβλα σε διπλές σειρές γεμίζουν του κάθετους και οριζόντιους αρμούς ( πλινθοπερίκλειστο σύστημα βυζαντινής τοιχοποιίας)
- στη Βόρεια και Δυτικής πλευρά υπάρχει ζωφόρος με κουφικές διακοσμήσεις, η οποία πλαισιώνεται με οδοντωτές ταινίες
- στα Ανατολικά υπάρχουν 3 αψίδες, εξωτερικά τρίπλευρες και εσωτερικά ημικυκλικές)
Θύρες:
Δυτικά έχει τρεις ορθογώνιες θύρες με μαρμάρινα πλαίσια και αψίδα με τούβλα. Βόρεια και Νότια υπάρχουν δύο ανάλογες θύρες.
Παρεκκλήσια:
Εικονογράφηση:
Από την παλαιά εικονογράφηση διατηρήθηκαν μόνο δύο τοιχογραφίες. Την εσωτερική διακόσμηση του ναού πραγματοποίησε από το 1852 ως το 1855 ο Γερμανός καλλιτέχνης Λουδοβίκος Θήρσιος, με βοηθούς δύο Έλληνες, τον Σπυρίδωνα Χατζηγιαννόπουλο και τον Νκηφόρο Λύτρα.
Δυτικά έχει τρεις ορθογώνιες θύρες με μαρμάρινα πλαίσια και αψίδα με τούβλα. Βόρεια και Νότια υπάρχουν δύο ανάλογες θύρες.
Παρεκκλήσια:
- Αγίου Νικοδήμου
- Αγίου Νικολάου
Εικονογράφηση:
Από την παλαιά εικονογράφηση διατηρήθηκαν μόνο δύο τοιχογραφίες. Την εσωτερική διακόσμηση του ναού πραγματοποίησε από το 1852 ως το 1855 ο Γερμανός καλλιτέχνης Λουδοβίκος Θήρσιος, με βοηθούς δύο Έλληνες, τον Σπυρίδωνα Χατζηγιαννόπουλο και τον Νκηφόρο Λύτρα.
Καμπαναριό:
Το καμπαναριό που ακολουθεί τα βυζαντινά πρότυπα έχει χτιστεί τον 19ο αι. κατά την αναστήλωση του ναού. Σε αυτό βρίσκεται η μεγαλύτερη καμπάνα των Βαλκανίων, δωρεά του τσάρου Αλέξανδρου του Β΄.
Το καμπαναριό που ακολουθεί τα βυζαντινά πρότυπα έχει χτιστεί τον 19ο αι. κατά την αναστήλωση του ναού. Σε αυτό βρίσκεται η μεγαλύτερη καμπάνα των Βαλκανίων, δωρεά του τσάρου Αλέξανδρου του Β΄.
Κρύπτη
Στο υπόγειο της ρωσικής εκκλησίας μπορεί να δει κανείς υπολείμματα από τις κολώνες του ρωμαϊκού βαλανείου και αρχαίες κολώνες. Λέγεται ότι η κρύπτη που βρίσκεται εδώ επικοινωνούσε με τα ανάκτορα του Όθωνα και λειτουργούσε ως οδός διαφυγής για τον βασιλιά σε περίπτωση πολιορκίας.Συμπέρασμα:
Στο χώρο λοιπόν της Ρωσικής Εκκλησίας συναντώνται 4 μεγάλες ιστορικές εποχές:
α. η κλασική εποχή (ψηφιδωτό δάπεδο αρχαίου ναού Λυκείου Απόλλωνος, σπασμένα αγάλματα και σπαράγματα κιόνων)
β. ρωμαϊκή εποχή (υπολείμματα ρωμαϊκών λουτρών στην κρύπτη)
γ. η βυζαντινή εποχή
δ. η νεότερη εποχή μετά την ανακαίνιση του ναού
Στο χώρο λοιπόν της Ρωσικής Εκκλησίας συναντώνται 4 μεγάλες ιστορικές εποχές:
α. η κλασική εποχή (ψηφιδωτό δάπεδο αρχαίου ναού Λυκείου Απόλλωνος, σπασμένα αγάλματα και σπαράγματα κιόνων)
β. ρωμαϊκή εποχή (υπολείμματα ρωμαϊκών λουτρών στην κρύπτη)
γ. η βυζαντινή εποχή
δ. η νεότερη εποχή μετά την ανακαίνιση του ναού
Εργαλεία